نیما نیا
از رقصهای شبانه تا مقاومت در برابر خشونت پلیس
رژهی افتخار افراد +LGBTQ در حال حاضر هر ساله در بسیاری از شهرهای دنیا برگزار میشود. البته تاریخ دقیق این رویداد یک ماهه، در همهی شهرها و کشورهای مختلف دنیا یکسان نیست، اما در ایالات متحدهی آمریکا، رژهی افتخار هرسال به مدت یک ماه، آن هم در ماه ژوئن برگزار میشود.
پیشینهی این روز هم در تمام کشورهایی که در آن حقوق افراد +LGBTQ به رسمیت شناخته میشود یکسان نیست، به عنوان مثال در آفریقای جنوبی، پیشینهی اولین رژهی افتخار برمیگردد به سیزدهم ماه اکتبرِ سال ۱۹۹۰ میلادی که همزمان علیه هوموفوبیا و نژادپرستی حاکمیت آپارتاید تظاهرات صورت گرفت. در ایالات متحده، ماه پراید برای گرامیداشت شورش استونوال در بیست و هشتم ماه ژوئن سال ۱۹۶۹ در منهتن نیویورک برگزار میشود. قیام استون وال، و مقاومت افراد +LGBTQ در برابر نیروهای پلیسی که به فضای امنشان یعنی یک بار شبانه، یورش برده بودند، نقطه عطفی برای جنبش آزادی افراد +LGBTQ در ایالات متحدهی آمریکا و همچنین جهان است.
ممکن است همهی شما تا به حال تصاویر بسیاری از رژهی افتخار و ماه پراید در نیویورک و سایر شهرهای آمریکا و جهان دیده و یا در مورد آن شنیده باشید. از رقص و آواز گرفته تا بنرهای تبلیغاتی و یا یادبودهایی برای قربانیان جنایات مبتنی بر +LGBTQ ستیزی. اما لازم به یادآوردی است که پشت این رویدادهای بزرگ تاریخی، مبارزه و زندگینامهی افراد شجاعی نهفته است که گاهی کمتر نامی از آنها شنیدهایم! مثلا شخصی که اولین رژهی افتخار را در ایالات متحده برنامهریزی و پایهگذاری کرد، فردی بودبه نام Brenda Howard که در این متن سعی شده است به صورت خلاصه شرحی از زندگی و فعالیتهای او بیان شود.
برندا هووارد که بود؟
برندا هووارد یک زن بایسکشوال، پولیآموری، فمنیست و کنشگر حوزهی +LGBTQ، متولد و بزرگشده در یک خانوادهی یهودی در شهر نیویورک بود. برندا ابتدا فعالیت داوطلبانهی خود را در جنبشهای ضدجنگ ویتنام شروع کرد، پس از آن به جنبشهای فمنیستی پیوست و بالغ بر سه دهه به عنوان کنشگر حوزهی حقوق افراد +LGBTQ فعالیت کرد. او که برای سالهای متمادی به عنوان عضوی فعال در مجموعهای از گروههای gay liberation به اسم Gay Liberation Front (GLF) فعالیت داشت، همچنین برای چندین سال رئیس دفتر سخنرانان Gay Activists Alliance در دوران پس از استون وال هم بود. به علاوه او در سازمانها و نهادهای دیگر نیز فعالیتها و دستاوردهای گستردهای داشت که از میان آنها میتوان به سازمانهای Queer Nation و ACT UP جهت کنشگری در زمینهی آگاهی رسانی حول اچآیوی اشاره کرد.
مادر رژهی افتخار
او که خود همراه بسیاری از دوستانش در شب قیام استووال حضور داشت، در ژولای سال ۱۹۶۹ میلادی تجمعی به مناسبت گذشت یک ماه از واقعهی شورش استون وال ترتیب داد و یک سال بعد یعنی در ۲۸ ژوئن ۱۹۷۰، به همراه برخی از افراد حاظر در آن شب تاریخساز، اولین رژهی افتخار را در خیابان «کریستوفر» نیویورک برنامهریزی کرد. او برای برنامهریزی و گردآوری افراد برای رژه با اعضای کمیتهی مربوط در کتابفروشی یادبود اسکار وایلد، یعنی اولین کتاب فروشی گی و لزبین ایالات متحده، در خیابان پانزدهم کریستوفر ملاقات کرد که در همان جلسهی ملاقات، اسم افتخار به عنوان اسم رژه توسط یکی از اعضای کمیته پیشنهاد داده شد. امروزه بابت نقش اساسی برندا در اولین رژهی افتخار جهان، در نیویورک، از او به عنوان «Mother of pride» یا《مادر رژهی افتخار》یاد میکنند.
تام لیمونچیلی نویسنده و فعال بایسکشوال در مورد برندا میگوید:
«برندا بسیار متواضع بود اما در صورت نیاز میتوانست صدای بلندی داشته باشد».
این کنشگر بایسکشوال و پولیآموری، در ۲۸ ژوئن سال ۲۰۰۵، یعنی دقیقا در سالگرد اولین رژهی افتخار تاریخ آمریکا، همانی که او پایهگذارش بود، در پنجاه و هشت سالگی فوت کرد. اما در طول حیات خود، فعالیتها و خدمات بزرگی برای پیشبرد حقوق مدنی افراد جامعهی +LGBTQ انجام داد.
جایزهی یادبود برندا هووارد
در سال ۲۰۰۵ میلادی، سازمان PFLAG جایزهی یادبود برندا هووارد را ابداع کرد. این اولین باری بود که یک سازمان کنشگری در حوزهی +LGBTQ جایزهای را به یادبود یک فرد بایسکشوال ثبت میکرد! این جایزه به کنشگرانی که در زمینهی حقوق افراد بایسکشوال یا در مجموع اعضای جامعهی +LGBTQ در حال فعالیت هستند، اهدا میشود.
کلام آخر
زندگی و فعالیتهای موثر برندا هووارد به مواردی که بیان شد محدود نمی شود. زندگی این کنشگر سرشار از وقایع مختلف دیگر هم بوده و متناسب به عملکردهایش همواره شایستهی قدردانی است.
شناخت افرادی همچون برندا، شناخت تاریخ مبارزات اعضای این جامعه است، که میتواند نقش حائز اهمیتی در تعیین مسیر جنبشها و جریانهای آینده داشته باشد. از این رو آشنایی با چهرههای مبارز و تاریخ جنبشهای آزادی بخش بسیار اهمیت دارد.