چندی پیش، در تاریخ ۲۸ شهریور ۱۴۰۳ هجری شمسی، بیانیهای از سوی سازمان نظام روانشناسی و مشاورهی کشور در واکنش به برگزاری کارگاههای آموزشی تحت عنوان «خودکشی در افراد همجنسگرا» منتشر شد که باعث اعتراض بسیاری از فعالین و افراد جامعهی +LGBTQ، سایر فعالین مدنی و حتی سایر روانشناسها و روانپزشکها شد.
متن این بیانیه کاملا سوگیرانه، در جهت نفی حقوق اساسی افراد +LGBTQ و همچنین توجیه خشونت و تبعیض نظاممند موجود علیه آنها بود – اطلاعات بیشتر در گزارش ویژه: تشدید هوموفوبیا، ترنسفوبیا و کوئیرفوبیا در نهادهای وابسته به جمهوری اسلامی!
در آخرین واکنش به بیانیهی این سازمان، جمعی از فعالین اجتماعی در حوزههای مختلف (از جمله در حوزهی حقوق کودک و نوجوان) بیانیهای در نقد آن منتشر کردهاند. در متن این بیانیه، ضمن اشاره به سوگیریهای سازمان نظام روانشناسی و مشاوره، عنوان شده است «سازمان نظام روانشناسی و مشاوره در حالی چنین بیانیه واپسگرایی را صادر میکند که با تصویب لایحه «فرهنگ حجاب و عفاف» شرایط تبعیضآمیزتر و سرکوب و پیگرد قضایی شدیدتری در حال تحمیل شدن به افراد جامعه +LGBTQ است.»
در ادامهی این بیانیه، هشت نکته در نقد بیانیهی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره مطرح شده است و به مواردی چون اثر تبعیضات نظاممند و تاریخی بر وضعیت سلامت روان این افراد و الزام آموزش همگانی در این باره تأکید شده است.
متن کامل این بیانیه به شرح زیر است:
اخیراً بیانیهای از سوی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران درباره کارگاههای پیشگیری از خودکشی برای افراد جامعه +LGBTQ منتشر شده است که نه تنها ناقض اصول اخلاق حرفهای است، بلکه در تقابل با یافتههای علمی و واقعیتهای اجتماعی است. البته اتخاذ مواضع غیرحرفهای و غیراصولی از جانب این نهاد دور از انتظار نیست، زیرا این سازمان رویکردی ایدیولوژیک و سوگیرانه را در پشت ظاهری صنفی-حرفهای پنهان کرده است. سازمان نظام روانشناسی و مشاوره در حالی چنین بیانیه واپسگرایی را صادر میکند که با تصویب لایحه «فرهنگ حجاب و عفاف» شرایط تبعیضآمیزتر و سرکوب و پیگرد قضایی شدیدتری در حال تحمیل شدن به افراد جامعه +LGBTQ است.
ما به عنوان جمعی از فعالان حوزه کودکان و فعالان اجتماعی ضمن محکوم کردن بیانیه سازمان نظام روانشناسی و مشاوره، ضروری میدانیم بر نکات ذیل تاکید کنیم:
۱. صرف رویتپذیر نبودن یک پدیده، دلیلی بر کماهمیت بودن یا عدم وجود آن پدیده نیست.
بر اساس آمارهای جهانی دست کم ۱۱ درصد از جمعیت جوامع بشری افراد +LGBTQ هستند و ۱۰ درصد دیگر نیز به طور مشخص در مورد هویت و گرایش جنسی و جنسیتی خود تصمیم قاطعی ندارند. در طول تاریخ و به دلیل همجنسگراستیزی، ترنسستیزی و سایر اَشکال تبعیض و خشونت نظاممند مبتنی بر ضدیت با افراد این جامعه، در تمامی ارکان زندگی اجتماعی، از جمله در اشتغال، خدمات بهداشت و درمان، آموزش، مسکن و… شمار زیادی از افراد این جامعه مجبور به پنهان کردن هویت و گرایش خود بوده و هستند. به عبارت دیگر، دلیل اصلی رؤیتپذیری کمتری افراد +LGBTQ در جوامع بشری، پنهان کردن هویت و گرایش برای پرهیز از طرد، پیگرد قضایی، حبس، شکنجه، قتل و یا اقدامات موسوم به درمان تبدیلی (مشتمل بر درمان رفتارگرا و با استفاده از انزجاردرمانی) بوده است. در این میان، شرایط تحمیل شده به افراد +LGBTQ اقلیتها، پناهجویان و مهاجران افغانستانی و طبقه کارگر به واسطه تبعیضهای چند لایه پیچیدهتر و سختتر است.
۲. عدم پذیرش و تداوم خشونت و تبعیض همهجانبه و نظاممند در جوامع بشری علیه افراد +LGBTQ، بسیاری از آنها را به لحاظ روانی در وضعیت دشواری قرار میدهد.
بیش از سه دهه است که مطالعات روانشناسها و روانشناسهای اجتماعی نشان میدهد که به دلیل چنین فشارها و سرکوبهای سیاسی و اجتماعی، زیست در وحشت مداوم، پنهان کردن هویت جنسی و جنسیتی و در نهایت شرایط روحی و روانی ناشی از همه این موارد، نرخ خودکشی و تمایل به خودکشی در میان افراد +LGBTQ دوبرابر جمعیت دگرجنسگرا و سیسجندر است.
۳. مطالعاتی که بر اساس گروههای سنی و محدوده زمانی مواجه افراد با هویت و گرایش جنسی و جنسیتی انجام شده، نشان میدهد که ۶۰ درصد از موارد خودکشی در ۵ سال اول مواجه افراد +LGBTQ با گرایش و هویت خود انجام میشود.
به عبارتی نوجوان +LGBTQ بیش از سایر گروههای سنی در معرض خطر خودکشی هستند.
۴. طبق پیماننامه حقوق کودک که شامل هر فرد کمتر از ۱۸ سال میشود، حق زندگی، رشد سالم، عدم تبعیض و دسترسی به خدمات درمانی و سلامت و رفاه اجتماعی حق همه کودکان و نوجوانان، از جمله نوجوانان جامعه +LGBTQ است.
اسامی امضا کنندگان:
آزاده بلاش، امید اقدمی، امین کامرانی، آزاده ثبوت، امین لطیفی، بنفشه جمالی، بهاره منشیرودسری، بهناز توکلی، پدرام پذیره، پروبن اردلان، پریسا کاکایی، پویان مقدسی، تهمینه مفیدی، تیبا بنیاد، حامد فرمند، حمیدرضا غمگسار، حمیدرضا واشقانی فراهانی، زارا امجدیان، زینب پیغمبرزاده، سمیه رستم پور، سهراب رضوانی، سیاوش طلاییزاده، شادی حامدی، شادیار عمرانی، غنچه قوامی، فائزه دائمی، فرشید ساداتشریفی، کامیار شریفی، کاوه کرمانشاهی، کسرا تبریزی، کوشا اثیمی، کوشا اقبال، لاوین امانی، لعیا هوشیاری، محبوبه حسینزاده، مریم پالیزبان، ملیکا امین توکلی، مهسا غلامعلیزاده، مولود سلیمانی، المیرا بهمنی، مینا، مینا جندقی، ندا ناجی، نگار رشیدی، نگین حسینی، نیلوفر فولادی، نیلوفر هومن، نیما دهقانی، هادی شریعتی، الهام صالحی، همایون حاجی خانی، الهه سروشنیا، یاسمین انصاری، Gökhan