گزارش: ایپک آزاد
روز یکشنبه، چهارم تیرماه ۱۴۰۲ برابر با بیست و پنجم ژوئن ۲۰۲۳ رژه‌ی افتخار استانبول برگزار شد و پس از تهاجم خشونت‌آمیز پلیس ترکیه به شرکت‌کنندگان حاضر در این رژه ۹۳ نفر بازداشت شدند که از این تعداد، پنج نفر از پناهجویان و مهاجرانی از کشورهای لیبی، روسیه، استرالیا، پرتغال و ایران بودند که بر اساس اطلاعات موجود، در جهت بازگردانده شدن به کشورهای مبدأ به مراکز دیپورت منتقل شده‌اند.
بنا بر اطلاعات به‌دست آمده، الیاس ترابیبااسکندری، پناهجویی ایرانی است که پس از بازداشت در این رژه، به کمپ دیپورت در استان اورفا (Şanlıurfa) منتقل شده است.
روز پنجشنبه، هشتم تیرماه ۱۴۰۲ برابر با بیست و نهم ژوئن ۲۰۲۳ نشستی مطبوعاتی با حضور اعضای خانواده‌ی این پناهجوی کوئیر ایرانی، وکلا و جمعی از کنشگران جامعه +LGBTQI در مرکز حقوق بشر استانبول برگزار و بیانیه‌ای مطبوعاتی در رابطه با وضعیت الیاس ترابیبااسکندری قرائت شد.
الیاس ترابی بااسکندری که به همراه خانواده‌ی پناهجوی خود از سال ۲۰۱۳ در ترکیه ساکن است، برخلاف قوانین بین‌المللی، در طول بازداشت اجازه‌ی برقراری تماس با خانواده و وکیل خود را نداشته است و به گفته‌ی وکیل پرونده، او تحت شکنجه قرارگرفته و در خطر دیپورت به ایران است.
اشرف ابوزاده‌بریحی، مادر الیاس ترابیبااسکندری و فعال جامعه‌ی ترنس* در خلال برگزاری این نشست مطبوعاتی در رابطه با وضعیت فرزند خود گفت: «الیاس قبل از اعزام به مرکز دیپورت اورفا با ما تماس گرفت. ۱۷ ساعت به او آب و غذا نداده بودند و گفت با او بدرفتاری شده است. ما نگران وضعیتش هستیم و از همه‌ی شما کمک می‌خواهیم. هر کاری از دستم بربیاید برای وضعیت فرزندم انجام خواهم داد. من نه تنها نگران او، بلکه نگران وضعیت همه‌ی کسانی هستم که در این مرکز نگهداری می‌شوند.»
در ادامه این نشست ارن کسکین، رئیس انجمن حقوق بشر استانبول نیز در ارتباط با نقض کنوانسیون حقوق پناهندگان سازمان ملل متحد توسط دولت ترکیه گفت: «دوستان بازداشت شده‌ی ما، مورد بدرفتاری و شکنجه قرار گرفته‌اند. دولت برخی از افراد بدون تابعیت ترکیه را با نقض قوانین و قراردادهایی که متعهد به آنها است به مراکز دیپورت منتقل کرده است. یکی از این افراد الیاس با ملیت ایرانی است. جمهوری ترکیه یکی از طرفین کنوانسیون حقوق پناهندگان سازمان ملل متحد از سال ۱۹۵۱ است. بر این اساس افرادی که تحت شرایط حفاظت بین‌المللی هستند را حتی نباید به مراکز دیپورت منتقل و در آنجا نگهداری کرد! اما با این وجود الیاس به این مرکز منتقل شده است. دیپورت الیاس به ایران خطر جانی برایش به همراه خواهد داشت.»
در همین رابطه چاغیر تکین، یکی از وکلای «انجمن وکلا برای آزادی استانبول» و از دیگر سخنرانان این نشست در ارتباط با اخراج پناهجویان +LGBTQI مانند الیاس ترابیبااسکندری و بازگرداندن آنها به کشوری مانند ایران که در قوانین آن روابط غیر سیس‌هترو جرم‌انگاری شده است، گفت: «الیاس به مرکز دیپورت فرستاده نشده، بلکه می‌توان گفت او ربوده شده است. او رسماً ربوده شده است و بدون امکان ملاقات با وکلایش و بدون ارائه‌ی اطلاعات رسمی در آنجا مخفیانه نگهداری می‌شود. در صورت اخراج به ایران، الیاس در خطر شکنجه و اعدام خواهد بود. درحالیکه از نظر کنوانسیون بین المللی حقوق بشر و قوانین ملی بازگرداندن او به ایران در این شرایط غیرقانونی است. یک دولت در تلاش است او را به صورت غیرقانونی اخراج کند. وضعیت الیاس از وکلای او پنهان شده است. تلویحاً سعی شده بدون اطلاع دیگران از کشور اخراج شود، اما با اصرار وکلای دادگستری تاکنون نتوانسته‌اند او را از کشور اخراج کنند. ما یک بار دیگر اینجا مقامات را مورد خطاب قرار می‌دهیم. تصمیم اخراج در این مورد قطعا باید لغو شود. مسئولان باید هر چه سریعتر مسئولیت قانونی خود را بر عهده بگیرند. اخراج الیاس باید متوقف شود. حق زندگی الیاس باید حفظ شود.»
در ادامه‌ی این نشست، تونا بولوت از فعالان جامعه‌ی +LGBTQI و از برگزارکنندگان رژه‌ی افتخار استانبول با تاکید بر تداوم مبارزه و همبستگی برای آزادی الیاس ترابیبااسکندری گفت: «بله، ما به هیچ وجه از مبارزه‌ی خود دست نخواهیم کشید تا زمانی که الیاس و دیگر دوستان‌مان به میان‌مان بازگردند. ما افراد کوئیر موجودیت خود را به هیچ وجه پنهان نمی‌کنیم، ما پنهان نمی‌شویم، ما وجود داشته‌ایم، وجود داریم، و وجود خواهیم داشت. و باز اعلام میکنیم: به وجود ما عادت خواهید کرد، ما اینجا هستیم و اینجا می‌مانیم. ما همبستگی خود را بیشتر و بیشتر هم خواهیم کرد.»
در ادامه این گزارش ترجمه متن بیانیه‌ی مشترک انجمن حقوق بشر استانبول و انجمن وکلا برای آزادی استانبول را می‌خوانید:
خطاب به مطبوعات و عموم مردم:
از دیپورت شدن الیاس که تحت شرایط حفاظت بین‌المللی قرار دارد جلوگیری کنید. الیاس را بلافاصله آزاد کنید!
الیاس پناهنده ایرانی که پس از راهپیمایی پراید استانبول در۲۵ ژوئن ۲۰۲۳ بازداشت شده بود، همچنان در بازداشتگاه مرکز دیپورت اورفا به سر می‌برد و با وجود احتمال اعدام و شکنجه در ایران، با خطر دیپورت مواجه است. الیاس پس از بازداشت با خانواده‌اش تماس گرفته و اطلاع داده بود که به اداره پلیس تقسیم در منطقه بی‌اوغلو منتقل شده است. با درخواست خانواده‌اش که نگران وضعیت او و احتمال اخراجش به ایران بودند، وکلای عضو انجمن حقوق بشر و انجمن وکلای آزادی به فرماندهی پلیس رفته و با الیاس در ۲۶ ژوئن ملاقات کردند. پس از ملاقات به وکلا گفته شد که الیاس به مرکز دیپورت توزلا منتقل خواهد شد. در حالی که وکلا هنوز در اداره پلیس بودند، الیاس را سوار خودرو کردند و بردند.
در تاریخ ۲۷ ژوئن وکلا به مرکز دیپورت توزلا رفتند و خواستار ملاقات با وی شدند، اما علیرغم اصرار و تلاش درخواست ملاقات آنها رد شد و به آنها گفته شد که اسم وی در آنجا ثبت نشده و هرگز به این مرکز منتقل نشده است. پس از آن، خانواده وی دوباره به اداره پلیس بی‌اوغلو رفته و از افسران پلیس آنجا در مورد وضعیت فرزندانشان جویا شده و مطلع شدند که الیاس در تاریخ ۲۶ ژوئن ساعت ۱۶:۰۰ به مرکز دیپورت توزلا تحویل داده شده است.
سپس وکلا دوباره به مرکز دیپورت توزلا مراجعه کرده و باز مطلع شدند که الیاس آنجا نیست و به مرکز دیپورت اورفا منتقل شده است. پس از این خبر، با شعبه انجمن حقوق بشر و انجمن وکلای آزادی در اورفا تماس گرفته شد و وکلای هر دو نهاد در تاریخ ۲۷ ژوئن به مرکز دیپورت اورفا رفتند و خواستار ملاقات با الیاس شدند، اما آنها حتی موفق به عبور از ورودی نگهبانی هم نشدند. مسئول امنیت ورودی به وکلا گفت ۴۰ نفر تازه وارد هستند و ممکن است الیاس نیز در میان آنها باشد، اما به دلیل تعطیلات رسمی هیچ اقدام ثبت نام اداری صورت نگرفته است. در نتیجه پاسخگویی روشنی به وکلا انجام نشد و درخواست ملاقات وکلا با الیاس بار دیگر رد شد. پس از تلاش های صورت گرفته و انعکاس این خبر در رسانه‌ها، الیاس در تاریخ ۲۸ ژوئن با خانواده خود تماس گرفت و طی تماس تلفنی دو دقیقه ای اعلام کرد که در شرایط بسیار بدی در مرکز دیپورت اورفا نگهداری می شود و در معرض خطر اخراج به ایران است.
الیاس به دلیل شکنجه های شدیدی که مادرش در کشور خود تجربه کرده و فشارهایی که خود به دلیل گرایش جنسی در معرض آن قرار داشت مجبور به مهاجرت با تمام اعضای خانواده اش شده بود. الیاس در خطر بازگرداندن به کشورش ایران قرار دارد، که در این صورت به دلیل گرایش جنسی، تحت شکنجه شدید و حتی با اعدام مواجه خواهد شد.
در حالیکه؛ بازگشت شخصی که توسط ترکیه به عنوان “پناهنده مشروط “ شناخته شده و وضعیت اقامتش در استانبول به صورت رسمی ثبت شده است، منجر به نقض جدی قانون حمایت بین المللی از اتباع خارجی و کنوانسیون بین المللی حقوق بشر خواهد شد. در این متون به صراحت بیان شده که در صورت وجود خطر شکنجه یا خطر جانی، هیچ فردی را نباید به کشورش بازگرداند و مقرراتی مبنی بر ممنوعیت بازگرداندن در این خصوص تنظیم شده است. در نتیجه؛ این واقعیت که از۲۵ ژوئن ۲۰۲۳ هیچ خبر خوبی از وضعیت الیاس دریافت نشده است و اینکه حق او برای ملاقات با وکلا و خانواده‌اش نقض شده است؛ به این معنی است که رویه ای که پیش گرفته شده است تدابیر قانونی حمایت او در برابر شکنجه را نیز نقض کرده است.
ما نگران وضعیت سلامتی او هستیم و احتمال می‌دهیم در این روند با شکنجه و احتمال اخراج به ایران روبرو باشد. ما خواهان آن هستیم که وضعیت الیاس، که شرایط حفاظت بین المللی قرار دارد، توسط مقامات رسمی اعلام شود؛ اینکه دقیقا در کجا و تحت چه شرایطی نگهداری می شود. همچنین خواهان این هستیم که حق او برای ملاقات با خانواده و وکلایش تضمین شود.
الیاس تنها به این دلیل که از حق تجمع، حضور تظاهرات و راهپیمایی استفاده کرده به طور غیرقانونی بازداشت شده و بلافاصله باید آزاد شود.
الیاس را بلافاصله آزاد کنید!
به تخلفات علیه پناهندگان پایان دهید!
به تخلفات علیه افراد جامعه +LGBT پایان دهید!
انجمن حقوق بشر شعبه استانبول
انجمن وکلا برای آزادی شعبه استانبول
https://bianet.org/bianet/toplumsal-cinsiyet/280959-lgbti-aktivistleri-elyas-i-iran-a-gondermek-suctur?bia_source=twitter&utm_source=dlvr.it&utm_medium=twitter
